1-قبل از ھر چیزی چند مسئله بنیادی و اصولی طرح می کنیم :

١- آیا شهادت و کشته شدن در راه خدا و برای اِحیای دین او و نبرد بر علیه ستم و فساد و پلیدی ، یک امر حقی است یا نا حق؟ آیا شهادت در معرفت دینی و اسلامی ما نشان پیروزی شهید است یا شکست او در زندگی ؟ اگر شهادت بر حق است و نشان  پیروزی شهید است و رضای خدا ، پس آیا در قبال پیروزی و رضای خداوند باید شاد بود وشاکر و جشن گرفت یا به  عزا نشست وتاسف خورد ؟ آیا سوگورای و سینه کوبیدن واشک ریختن نشان شادی و تصدیق واقعه  است یا نشان ناراحتی و حسرت و انکار آن واقعه  ؟

2-البته گریه و تأثر ناشی از دل تنگی حاصل از دست دادن عزیزان که  به  تازه گی از دنیا رفته  اند امری طبیعی است قابل سرزنش نیست هرچند که صبر و بلکه شادی حاصل از مرگ عزیزان مؤمن خالص و خداشناس بخصوص درمرگ عزیزی مؤمن که  بی شک در بهشت خداست ،امری بر حق تر و مومنانه تر وخداپسندانه تر است همانطور که خداوند در کتابش می فرماید که اگر خدا را دوست داشته باشید از مرگ نمی ترسید و بلکه  بسیار مشتاق آن ھستید .

3-بی شک عزاداری شیعیان برای واقعه  کربلا ناشی از دل تنگی و دوری از امام حسین ع و یارانش هم نمی تواند باشد که  توجیه پذیر باشد .

۴-پس به  این ترتیب مذکورعزاداری حسینی به  صورت شیوَن و ناله و خود زنی و زنجیر و قمه زدن به خویش ھیچ معنا و تصدیق معرفتی و دینی و اعتقادی و قرآنی و اخلاقی نمی تواند داشته باشد .آیا نه این اینست ؟

۵-روح حاکم بر مراسم عزاداری حسینی و نوحه ها و مو عظه های  مخصوص محرم تماماً و عمداً نشان دادن حقارت و بدبختی وفلاکت و زجر و تراژدی و فاجعه این واقعه درباه حسین اوست وتحریک دلسوزی و ایجاد رقت و ترحم دربارۀ واقعه  ای که  نمی بایست رخ می داد .

۶-آیا ذرّه ای نشان عظمت و الوھیّت و قداست و پیروزی و شکوه و غلبه حق بر باطل در نوحه ها ومراسم سوگواری حسینی ھرگز دیده و احساس یا شنیده می شود ؟ ھرگز !

7-اشتباه بودن و بلکه  کاملاً نادرست بودن واقعه  کربلا آن بخشی که مربوط به حسین ع و یاران اوست در کل مراسم سوگواری حسینی، فریاد می زند و گویی پیام این مراسم ای نست که  : ای شیعیان مبادا که هرگز چنین بلائی بر سر شما هم بیاید. مبادا کاری را که  حسین ع ویارانش کردندد و بلائی را که بدست خود بر سر خود آوردند ، شما تکرار کنید .

8-و سؤال دیگر این است :  همه    امامان ما کشته  شدند و بسیار فجیع و بلکه  فجیع تر هم کشته شدند و تنهاتر و بیکس تر کشته  شدند . امام حسین از  همه    امامان ما مریدان وعاشقان بیشتری داشت . پس چرا برای ھیچ امام دیگری چنین مراسم عزائی برگزار نمی شود ؟

9-ویژه گی شهادت امام حسین ع چیست که مستلزم این عزاداری ویژه است ؟ آیا به خاطر تعداد زیادی که  یکجا به  ھمراه امام شهید شدند ؟حدود ھفتاد تن از مریدان امام صادق ھم یک روز در مسجد مدینه سربربریده شدند . مشابه  چنین حوادثی در عصر امام سجاد و امام ھادی ھم رخ نمود .

1٠ -تفاوت شهادت امام حسین از سایر امامان فقط و فقط به دلیل کشته شدنش در میدان جنگ بود و همین. ولابد جهت کسب خلافت و حکومت ؟

1١ -پس به  راستی انگیزه و معنای مراسم عزاداری حسین چیست ؟

12-می دانیم که  نخستین مراسم عزاداری برای واقعه  کربلا در مسجد شام و با حضور یزید و به  امر او تدارک دیده شد و سپس کوفیان خائن در کوفه این مراسم را تقلید کردند .این امررا امام حسین پیش بینی کرده بود. پس از واقعه کربلا به دستور یزید عزاداری کنند تا مردم از خود انتقام بگیرند ،نه از دستگاه خلافت یزید و می دانیم که  عمربن عبد العزیز ازخلفای اموی در مراسم سوگورای حسین بسیار افراط می کرد خودش سینه و زنجیر می زد. همانطور که رضا شاه گِل به سر می مالید و هارون الرشید غش می کرد و شاه عباس قمه می زد.

13-واما می ماند دریایی از احادیثی که به امامان و مخصوصا امام صادق نسبت داده می شود درباره ثوابهای بی کران گریستن بر امام حسین. که البته این احادیث را بگذارید پهلوی احادیثی که نمونه هایش را در رساله ی ((پدیده شناسی خرافه)) آوردیم. مثل دعاهای رفع دل درد و دندان درد و پولدار شدن و به  بهشت رفتن و گنج پیدا کردن و امثالهم. ((درجهان اسلام و مخصوصاً تشیع بایستی علت دیگری را برای پیدایش خرافات نام برد و آن وجود دریایی ازاحادیث جعلی و مالیخولیایی منسوب به رسول و امامان است که دردستگاه اموی و بنی عباس بواسطه ملایان دربار ساخته و پراکنده شده است و متاسفانه تا به امروز در متون کتابهای احادیث وجود دارد و تدریس می شود . نمونه ای از این نوع احادیث مالیخولیایی که خلاف عقل وسنت وکتاب وعترت است که به پیامبر و امامان نسبت داده شده است و منبع اصلی بخش عظیمی از خرافات در فرهنگ ماست توجه کنید:

امام صادق (ع) : اگر کسی را مرض بی علتّی پیداشود و سورۀ معارج را یک هفته هر روزهفت بار بر ظرف آبی بخواند و از آب آن ظرف هر روز صبح نااشتها سه جرعه بنوشد آن مرض شفا یابد .)آدمی کافی است که این احادیث را عمل کند تا به دروغ بودنش یقین یابد . علاوه براین احادیث مذکور راه و روش اِشاعه و تبلیغ همه نوع جرم و جنایت و گناه نیز ھست زیرا با قطره اَشکی برامام حسین و یا دعایی آتش دوزخ برآدمی حرام می شود و بلکه بهشت واجب می آید .

باکدام عقلی می توان کتابی را بجای خواندن و فکرکردن وفهمیدن،پخت وخورد و مالید و پاشید و بر در و دیوار نوشت تا بیمه کند. پس بدان که عقل کاملا تعطیل شده است یعنی درب رحمت بسته است براین امتی که با کتابش چنین معامله ای کرده اند. پس اینک دریاب حق اینهمه آتش و عذابی که در جهان اسلام می بارد و روز افزون است و براستی همه دربهای جهنم گشوده شده است و مسلمانان بدست خود خانه های خود را بر سر خود خراب می کنند بواسطه جنگهای فرقه ای و قبیله ای و تکفیری!

((و رسول گوید خدایا این کتاب در میان امت چه مهجوراست))قرآن-((این چشمها نیستند که کورند بلکه این دلها هستند که کورند))قرآن-

خداوند حتی به پیامبرش که عقل کل اوست می فرماید که:((بگو پروردگارا بر عقل و علم ویقینم بیفزا))

بدان که رحمتی جز نور عقل نیست وبرکت وخیری جز حکمت نیست و کرامتی جز عرفان نفس نیست وسعادت و خوشبختی ای جز دیدار جمال اعلای پروردگار به صورت خویشتن نیست.((انسان را چه امانتی در نزد خداست که آنرا مطالبه کند جز جمال اعلای پروردگارش که چون دیدارکندخوشبخت گردد.)) قرآن-واین دیداری به نورعقل وعرفان است.

رحمت وبهشتی جز عقل و علم و حکمت وعرفان نیست.پس بدان که ظهور امام زمان که ظهوررحمت مطلقه اش برجهانیان است عرصه جولان غرایز حیوانی و بهشت عیاشی نیست که بشرهم اینک نیز از فرط عیاشی به هلاکت افتاده است.پس ظهور حضرت جز ظهور وحاکمیت علم وحکمت وعرفان قرآنی نیست واینست عدالتش. *2

14-تنها و تنها سوگواری وخودزنی اهالی کوفه که به امام خیانت کردند می تواند دارای معنا و مفهومی معقول باشد ولاغیر به معنای انتقام گرفتن از خود.

15-حال اگر سورچرانیهای حیرت آور ایام محرم را هم در کنار سوگواری های حیرت آورش قراردهیم مسئله بغرنج تر و صدبرابر نامفهوم تر می شود.

١۶ -و نیز یک سؤال : چراهرگز دیده نشده که علماء و روحانیون و مراجع شیعه در این مراسم سینه زنی و زنجیرزنی و قمه زنی عملا شرکت کنند؟

البته سینه زنی نمایشی که با دست سینه خود را نوازش و لمس می کنند را سینه زنی نمی توان خواند. آیا این مراسم و عملیات فقط برای عوام و جاهلان وکافران و مشرکین و گناه کاران است تا با خودزنی اندکی گناه خود را سبکتر کنند و تخلیه شوند تابعد با خیال راحتتری بتوانند به زندگی جاهلانه و فاسقانه خود ادامه دهند؟زیرا به تجربه همه ما میدانیم که از قدیم تا کنون بسیاری از فعالان و گردانندگان این مراسم جماعت اراذل و اوباش و لاط ها و عرق خورها و ... بوده اند.که البته ظاهرا کار مفیدی هم هست که لااقل یکی دو روزی از فسق  فجور دست می کشند و توبه  می کنند . ولی منظور ما فلسفه وجودی این مراسم است .

17-یک تحلیل سیاسی – انقلابی هم این مراسم را زمینه بیداری،عدالت خواهی وظلم ستیزی در جامعه می داند. سئوال ما اینست که مثلا در انقلاب خودمان چند  تا از این زنجیرزنها در زندانهای سیاسی دیده شده اند که برای عدالت نبرد کرده باشند؟ آیا این همه انقلابات بزرگ در سراسر جهان از مراسم عزاداری قدیسین برخاسته بود؟

18-اصولاً کسی که  خود  زنی می کند تخلیه شده است و دیگر بر دشمن تیغ نمی کشد. واین یک قاعدۀ روانشناختی و تربیتی است . اصولاً کسی که  بر سر خودش میزند برسر دشمن نمی زند. این تبدیل غزا به  عزا است بعلاوه غذا . که  امروزه به  این غذای عزا ، موسیقی و رقص (حرکات موزون ( هم اضافه شده است . از آنجا که  آخر الزمان عرصه برون افکنی وظهورباطن انسان است این مراسم مستمراً آشکارو آشکارتر می شود و رسوا و رسواتر.

19-اگربگوییم آنھایی که  واقعاً واز ته دل در این مراسم گریه می کنند واقعاً به  حال خودگریه میکنند وغم وغصه و داغ و فراق و افسرده گیھای یکسالۀ خود را برون افکنی می کنند به  بهانه حسین . و این تنھا و تنھا خاصیّت مفید و با ارزش این مراسم بعنوان یک حرکت اجتماعی جهت بهداشت روانی است و برون افکنی استرس ھا و افسرده گی و غصه ھای تل انبار شده در عرض یک سال . که البته از منظر تحلیل سیاسی – انقلابی امری مضراست زیرا انرژی عدالت جوئی را تخلیه می کند و انگیزه ظلم ستیزی از بین می رود .

20-می دانیم که  به  لحاظ تاریخی این هنر امام حسین کشی به شیوه های نو به نو و شقاوت هر چه بیشتر و  فزاینده با این نوع نوحه ھا اساساً ازعصر صفوی آغاز شد که  شاھان سنّی مذھب بودند که  یکشبه  خواب نماشده و شیعه آتشین شدند و با شمشیر و توپ کل مردم آذربایجان را یک روزه شیعه ساختند و نخستین شیره کش خانه ها و ف اح ش ه خانه را در تاریخ اسلام رسما بنا نهادند و دست آخر سلطنت را به افعانها هدیه کردند ودوباره به خانقاه اجدادی خود بازگشتند.

٢١ -ریشه تاریخی دیگری ازصورت ظاھری این مراسم مربوط به مسیحیت است که برخاسته از مراسم عزاداری برای مسیح می باشد که  تا امروز ھم نشانه صلیب را می توان در شکل علم و کتل هابه وضوح درک کرد که  آن مراسم ھم در امپراطوری روم و به  فرمان امپراطوری که  تازه مسیحی شده بودبه  راه افتاد که  البته  پس پرده این تئاتر را ملایان بنی اسرائیل کارگردانی می کردند و علاوه بر این تئاتر در روم و یونان باستان تاریخی بس کهن داشته است که  مشابه  ھمان در  تعزیه ها وتئاترهای مراسم عزاداری محرم دیده می شود که  به  مرور زمان تحول یافته است .

٢٢ - -و ا مّا یک سؤال دیگر به  لحاظ عاطفی :

اگرخدای ناکرده اعضای خانواده شما در یک فاجعه مثل تصادف اتومبیل تکه  پاره شده باشند و یک نفر از آشنایان در مراسم ختم و چهل و سال و سالگرد بیاید و صحنه دلخراش مرگ خانواده شما را لحظه به لحظه توصیف کند و در هر مراسم این مرگ را

درمقابل چشمان شما زنده کند آیا شما خوشتان خواھد آمد ؟ آیا می توانید تحمل کنید ؟آیا آن فرد نوحه خوان را دشمن خودتان تلقی نخواهید کرد که به طور وارونه و موذیانه ای قصد آزار و توهین و شکنجه روانی شما را دارد و نیز قصد اهانت به آن اموات را ؟

آیا آن فرد نوحه خوان را از مراسم بیرون نخواهید انداخت و او را خصم خود تلقی نخواهید کرد؟پس خود حدیث مفصل بخوان از این ماجرا . آدم چگونه  می تواند کسی را که  دوست دارد ھر ساله مرگ فجیع او را در مقابل خود زنده و تئاتری اجرا نماید ؟ اصلاً این چه معنایی می تواند داشته باشد الا یک جنون و مالیخولیا ! آیا نه اینست ؟

٢٣ -صدھا سال است که  ھر سال لااقل دو روز برای حسین و یاران و خاندانش مراسم سوگواری برگزار می کنیم ولی از زندگی و شخصیت و شرایط اجتماعی و سیاسی واقتصادی او وخاندان و یاران و مسلمانان ما از اجساد تکه پاره شده حسین وخاندان ویارانش در ظهر عاشورا چه می خواهیم. چقدر لذت می بریم از این صحنه !آیا نه اینست؟

٢۴ -امام حسین را مبدّل به  بدبخت ترین و ذلیل ترین موجود تاریخ بشر نموده ایم وبراین همه ذلت و خفت او می گرییم. این  مکتب ذلّت پرستی است نه حق پرستی !

به  امید آن روز که  ظهرعاشورا  همه شیعیان به یکدیگر تبریک بگویند از اینکه رهبری دارند که کل هستی و خاندانش را یکجا برای ظهورجمال خدا قربانی کرد.

به امیدروزی که ما هم بتوانیم آن جمال جمیلی که زینب دید و خود را خوشبخت ترین انسان روی زمین نامید را کمی فهم کنیم و در این باب بیندیشیم.

کربلا،عروسی خون خداست و حجله گاه انسان-الله است. این را دریابیم.

*1 از کتاب شیعه شناسی ص 31-33 ،اثرعارف واصل معاصر استادعلی اکبرخانجانی

*2 از کتاب کلمه الله اثراستاد علی اکبرخانجانی ص 31 - http://khanjany.com/